बॉडी डायोड आणि MOSFET मधील फरक

1. मूलभूत व्याख्या आणि संरचना

 

- डायोड: डायोड हे दोन इलेक्ट्रोड असलेले सेमीकंडक्टर उपकरण आहे, जे पी-टाइप आणि एन-टाइप सेमीकंडक्टरने बनलेले आहे, जे पीएन जंक्शन बनवते. हे उलट प्रवाह (रिव्हर्स बायस) अवरोधित करताना केवळ सकारात्मक ते नकारात्मक बाजू (फॉरवर्ड बायस) प्रवाहाला परवानगी देते.

- MOSFET: MOSFET हे तीन-टर्मिनल सेमीकंडक्टर उपकरण आहे जे विद्युत् प्रवाह नियंत्रित करण्यासाठी विद्युत क्षेत्र प्रभाव वापरते. यात गेट (G), स्त्रोत (S) आणि ड्रेन (D) असतात. स्त्रोत आणि ड्रेन दरम्यानचा प्रवाह गेट व्होल्टेजद्वारे नियंत्रित केला जातो.

 

2. कामकाजाचे तत्व

 

- डायोड: डायोडचे कार्य तत्त्व पीएन जंक्शनच्या दिशाहीन चालकतेवर आधारित आहे. फॉरवर्ड बायस अंतर्गत, वाहक (छिद्र आणि इलेक्ट्रॉन) पीएन जंक्शनवर पसरून विद्युत प्रवाह तयार करतात; रिव्हर्स बायस अंतर्गत, एक संभाव्य अडथळा निर्माण केला जातो, जो वर्तमान प्रवाहास प्रतिबंधित करतो.

 

- MOSFET: MOSFET चे कार्य तत्त्व विद्युत क्षेत्राच्या प्रभावावर आधारित आहे. जेव्हा गेट व्होल्टेज बदलतो, तेव्हा ते गेटच्या खाली असलेल्या सेमीकंडक्टरच्या पृष्ठभागावर एक प्रवाहकीय चॅनेल (एन-चॅनेल किंवा पी-चॅनेल) बनवते, स्त्रोत आणि ड्रेन दरम्यान विद्युत् प्रवाह नियंत्रित करते. MOSFET ही व्होल्टेज-नियंत्रित साधने आहेत, ज्यामध्ये इनपुट व्होल्टेजवर अवलंबून आउटपुट करंट असतो.

 

3. कार्यप्रदर्शन वैशिष्ट्ये

 

- डायोड:

- उच्च-वारंवारता आणि कमी-पॉवर अनुप्रयोगांसाठी योग्य.

- एकदिशात्मक चालकता आहे, ज्यामुळे ते सुधारणे, शोधणे आणि व्होल्टेज नियमन सर्किट्समध्ये एक प्रमुख घटक बनते.

- रिव्हर्स ब्रेकडाउन व्होल्टेज हे एक महत्त्वपूर्ण पॅरामीटर आहे आणि रिव्हर्स ब्रेकडाउन समस्या टाळण्यासाठी डिझाइनमध्ये विचारात घेणे आवश्यक आहे.

 

- MOSFET:

- उच्च इनपुट प्रतिबाधा, कमी आवाज, कमी उर्जा वापर आणि चांगली थर्मल स्थिरता आहे.

- मोठ्या प्रमाणात इंटिग्रेटेड सर्किट्स आणि पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्ससाठी योग्य.

- MOSFETs N-चॅनेल आणि P-चॅनेल प्रकारांमध्ये विभागले गेले आहेत, त्यापैकी प्रत्येक संवर्धन-मोड आणि कमी-मोड प्रकारांमध्ये येतो.

- संपृक्तता प्रदेशात विद्युत् प्रवाह जवळजवळ स्थिर राहून चांगली स्थिर वर्तमान वैशिष्ट्ये प्रदर्शित करते.

 

4. अर्ज फील्ड

 

- डायोड: इलेक्ट्रॉनिक्स, कम्युनिकेशन आणि पॉवर सप्लाय फील्डमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते, जसे की रेक्टिफिकेशन सर्किट्स, व्होल्टेज रेग्युलेशन सर्किट्स आणि डिटेक्शन सर्किट्समध्ये.

 

- MOSFET: एकात्मिक सर्किट्स, पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्स, कॉम्प्युटर आणि कम्युनिकेशनमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, स्विचिंग घटक, प्रवर्धन घटक आणि ड्रायव्हिंग घटक म्हणून वापरले जाते.

 

5. निष्कर्ष

 

डायोड आणि MOSFET त्यांच्या मूलभूत व्याख्या, संरचना, कार्य तत्त्वे, कार्यप्रदर्शन वैशिष्ट्ये आणि अनुप्रयोग फील्डमध्ये भिन्न आहेत. डायोड्स त्यांच्या दिशाहीन चालकतेमुळे सुधार आणि व्होल्टेज नियमनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात, तर MOSFETs त्यांच्या उच्च इनपुट प्रतिबाधा, कमी आवाज आणि कमी वीज वापरामुळे एकात्मिक सर्किट्स आणि पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले जातात. दोन्ही घटक आधुनिक इलेक्ट्रॉनिक तंत्रज्ञानासाठी मूलभूत आहेत, प्रत्येकाचे स्वतःचे फायदे आहेत.